توضیحات

کتاب ارزشمند آداب نماز شب تالیف ملا علی اکبر ایجی اصفهانی

(با مقدمه استاد حسین انصاریان)

مهمترین هدف انبیای الهی

مهمترین هدف بعثت انبیای الهی، آراستن مردمان به مکارم اخلاق است. چنان که از پیامبر خاتم نقل شده است: «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاق‏»

گرچه تفاوت جوهری انسان با سایر جانداران، در برخورداری وی از عقل است ولی آثار آن در خوی و ادب و آداب بشر تجلی می‌یابد، از این رو ائمۀ هدی: فضائل اخلاقی را به عنوان جنود عقل و رذایل اخلاقی را به عنوان جنود شیطان، دسته‌بندی کرده‌اند؛

این آراستگی به فضائل و پیراستگی از رذائل که سعادت بشر در گرو آن است، جز از راه سیر و سلوک معنوی و رسیدن به مقام قرب پروردگار و تخلق به اخلاق الهی قابل تحصیل نیست؛ از این رو همه مکاتب مادی و طبیعی با تمام امکان و توان خود، نتوانسته‌اند برای انجام قراردادهای بشری که حاصل تأملات و تجربیات فراوان تاریخی است، در عرصه‌های فردی و اجتماعی ضمانت اجرا ایجاد نمایند.

زیرا این باور و ایمان دورنی است که التزام عملی می‌آفریند و بشر را در مخفی‌ترین هنگامه‌های زندگی در برابر ارزشهای پذیرفته شده مطیع و منقاد می‌سازد.

فلسفه وجود عبادات

اصولا تزکیه نفس، جز با عشق به خداوند و انجام اوامر وی عملی نخواهد بود، از این‌رو خدای متعال عبادات را در قابل نیایش و ستایش‌ها برای همین منظور مقرر فرموده است. این سیر دلدادگی که منظومه‌ای از تهذیب نفس، ذکر و عبادت است، همان مقام عرفان الهی است که برخاسته از فطرت کمال طلب و خداجوی انسان است.

آداب نماز شب

مجموعه حاضر با عنوان «آداب نماز شب» که از مجموعه اقدامات احیای میراث اخلاقی و عرفانی است، ان‌شاءالله گامی به سوی این مقصود است؛ تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.

آنچه باعث تشویق راقم این سطور در ارائه این کتاب گردید، کلمات صاحب روضات درباره کتاب و مؤلف آن است. خوانساری معتقد است رساله حاضر از ملاعلی اکبر ایجی تألیفی بی‏نظیر و ممتاز است.

صاحب روضات می‏نویسد:او همچنین رساله زیبایی در آداب، وظائف و ثوابِ نماز شب دارد که کسی در این موضوع مانند آن تألیف نکرده است.از کتاب مشخص می‏شود، مؤلف آن از نمازگزارانِ شب هنگام و بیداران سحرگاهان و گریه‏کنندگانِ خوف‏ناک از هیبت الهی و مناجات کنندگان و دوستانِ و مجذوب خداوند و مستجاب الدعوه بوده است.

این کتاب به ضمیمه سیر آسمانی یا معراج پیغمبر اسلام از مرحوم ایجی، به صورت سنگی چاپ شده است.اکنون با استفاده از تنها دست ‏نوشته موجود تقدیم علاقه‏مندان می‏گردد.

ویژگی های کتاب آداب نماز شب

کتاب آداب نماز شب که اثر ارزشمند فقیه فاضل و محقق و دانشمند توانا مرحوم ملاعلی‌اکبر ایجی اصفهانی است که ایشان از نیکان و عالمان متهجد و متعبد روزگار خویش بوده است، از جمله رساله‌ها و کتاب‌های بسیاری است که علمای بزرگ و نویسندگان اسلامی در مورد فضیلت و اهمیت و همچنین در آداب و ادعیه نماز شب تألیف نموده‌اند.

این کتاب به گفتۀ کتاب‌شناس و تراجم‌نگار توانای شیعه مرحوم سید محمدباقر خوانساری صاحب «روضات الجنات فی احوال العلما و السادات» از بهترین کتب تالیفی در موضوع نماز شب است.

عناوین و سرفصل ها

از مهمترین عناوین کتاب آداب نماز شب میتوان به اهمیت دعا و نماز شب و نکوهش غفلت، ذکر آداب خوابیدن و برخاستن از خواب، اهمیت بیداری شب، اهمیت طلب حاجات،فضیلت گریه کردن، آداب خوابیدن، آداب برخاستن از خواب و نکوهش مال اندوزی اشاره کرد.

همچنین حکایت لقمان، فضیلت قناعت به کفاف، ذکر آداب خوابیدن رسول اکرم، داستان ثعلبه انصاری، داستان کفن دزد، آداب نماز شفع، آداب نماز وتر، بیان نافله و فرضه صبح از دیگر عناوین مهم کتاب آداب نماز شب می باشند.

این اثر گرامی در سال 1394 به همت پژوهشگران و معاونت پژوهشی دارالعرفان تصحیح و تحقیق و تعلیق و مقابله شده و در 216 صفحه و در قطع وزیری در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.